Eergisteren stierf de Kirgizische schrijver Tsjingiz Ajtmatov in zijn eigen Ajtmatovjaar.
Bijna tachtig jaar geleden werd Ajtmatov geboren in Kirgizië. Toen hij negen werd zijn vader slachtoffer van Stalins terreur: hij werd wegens “burgerlijk nationalisme” gearresteerd en geëxecuteerd. Tsjingiz Ajtmatov ontwikkelde mede daardoor een haatliefde tot de Sovjetunie. Hij werd een nationalistisch Kirgiziër in hart en nieren, maar maakte wel een echte sovjetcarriere.
Na de Tweede Wereldoorlog werd hij correspondent voor de partijkrant Pravda. In de jaren vijftig werd hij opgeleid aan het Maxim Gorki Literatuur Instituut in Moskou. Zijn afstudeerscriptie Dzjamilja (1958) werd wereldliteratuur. De Franse schrijver Louis Aragon zweerde dat het “het mooiste liefdesverhaal van de wereld was”. Ook daarna schreef hij met onder andere De dag die langer duurde dan een eeuw (1981) en Het beulsblok (1987) wereldliteratuur, die hem regelmatig in verband bracht met de Nobelprijs.
Ajtmatovs boeken werden verslonden, omdat ze een avontuurlijke uitweg boden uit het monotone sovjetleven. Ook in andere Oost-Europese landen werd hij veel gelezen en gekoesterd om zijn subtiele kritische blik op het leven onder het communisme. Ondertussen kreeg Ajtmatov de belangrijkste sovjetprijzen van de Leninprijs (1963) tot aan de Held van de socialistische arbeid (1978) toe. Bovendien was hij een tijdje afgevaardigde voor Kirgizië in de Opperste Sovjet, wat niet bepaald het meest kritische parlement was.
Na het uiteenvallen van de Sovjetunie was Ajtmatov tot maart 2008 ambassadeur voor Kirgizië in Frankrijk en de Benelux. Vanwege zijn tachtigste verjaardag werd 2008 in Kirgizië tot Ajtmatovjaar uitgeroepen. De dubieuze politicus, maar fabelachtige schrijver heeft het einde van zijn eigen jaar niet gehaald.
Erik de Graaf
Bijna tachtig jaar geleden werd Ajtmatov geboren in Kirgizië. Toen hij negen werd zijn vader slachtoffer van Stalins terreur: hij werd wegens “burgerlijk nationalisme” gearresteerd en geëxecuteerd. Tsjingiz Ajtmatov ontwikkelde mede daardoor een haatliefde tot de Sovjetunie. Hij werd een nationalistisch Kirgiziër in hart en nieren, maar maakte wel een echte sovjetcarriere.
Na de Tweede Wereldoorlog werd hij correspondent voor de partijkrant Pravda. In de jaren vijftig werd hij opgeleid aan het Maxim Gorki Literatuur Instituut in Moskou. Zijn afstudeerscriptie Dzjamilja (1958) werd wereldliteratuur. De Franse schrijver Louis Aragon zweerde dat het “het mooiste liefdesverhaal van de wereld was”. Ook daarna schreef hij met onder andere De dag die langer duurde dan een eeuw (1981) en Het beulsblok (1987) wereldliteratuur, die hem regelmatig in verband bracht met de Nobelprijs.
Ajtmatovs boeken werden verslonden, omdat ze een avontuurlijke uitweg boden uit het monotone sovjetleven. Ook in andere Oost-Europese landen werd hij veel gelezen en gekoesterd om zijn subtiele kritische blik op het leven onder het communisme. Ondertussen kreeg Ajtmatov de belangrijkste sovjetprijzen van de Leninprijs (1963) tot aan de Held van de socialistische arbeid (1978) toe. Bovendien was hij een tijdje afgevaardigde voor Kirgizië in de Opperste Sovjet, wat niet bepaald het meest kritische parlement was.
Na het uiteenvallen van de Sovjetunie was Ajtmatov tot maart 2008 ambassadeur voor Kirgizië in Frankrijk en de Benelux. Vanwege zijn tachtigste verjaardag werd 2008 in Kirgizië tot Ajtmatovjaar uitgeroepen. De dubieuze politicus, maar fabelachtige schrijver heeft het einde van zijn eigen jaar niet gehaald.
Erik de Graaf
Geen opmerkingen:
Een reactie posten