Liefde in de Stasigevangenis

Op 6 april 1981 werd de Oost-Duitse dissidente Regina Kaiser gearresteerd. Al op de eerste dag betrad Stasi-officier Uwe Karlstedt de verhoorkamer. “Er ging een schok door me heen”, zegt Kaiser. “Precies zo had de ideale man er in mijn dromen uitgezien. Ja, het was echt liefde op het eerste gezicht. Alleen jammer dat mij dat nu net in de gevangenis moest overkomen.” Ze werd uitgerekend verliefd op de persoon, die de strafbare feiten voor haar proces moest verzamelen. Het gevolg was een groteske verhoorpraktijk, waarin ze haar gevoelens moest zien te verdringen. Na een paar weken schreef ze de zin “en toch steeds weer 11 en 12” voor hem op, waarvan alleen zij de betekenis kende. “De code was eenvoudig”, zegt ze nu. “Je bent mooi heeft in het Duits elf letters. En ik hou van jou twaalf”.

Wat zij niet wist was dat ook haar Stasi-officier moeite had zich op de verhoren te concentreren. “Ik zag steeds een leuke, aardige vrouw van mijn eigen leeftijd”, herinnert Karlstedt zich, die zich steeds meer op de verhoren begon te verheugen. “Ik rekte ze onnodig en sloeg extra sigaretten voor haar in”. Toch kreeg Karlstedt het strafdossier tegen Kaiser vakkundig en professioneel rond. Na een half jaar werd ze tot drie jaar gevangenisstraf veroordeeld. Kort voor haar overplaatsing naar een vrouwengevangenis in het zuiden van de DDR viel de Stasi-officier even uit zijn rol. “Kunt u zich voorstellen van iemand als ik te houden”, vroeg hij bij hun laatste ontmoeting in de verhoorkamer. Het antwoord was kort en duidelijk: “Ja”. Wat volgde was een afscheid met een kus.

Regina Kaiser verhuisde na haar vrijlating in 1984 naar West-Berlijn. Aan de Oost-Duitse kant van de Berlijnse Muur vervolgde Uwe Karlstedt zijn carriere bij de Stasi. Eind jaren tachtig was hij beroepsmatig betrokken bij acties tegen de Oost-Duitse protestbeweging. Zijn ijver leverde Karlstedt nog in oktober 1989, nog geen maand voor de ineenstorting van het Oost-Duitse regime, promotie tot majoor op.

Pas in 1997 kwam Regina Kaiser de achternaam van haar geliefde Stasi-officier te weten. Ze achterhaalde zijn telefoonnummer en belde hem op. Een paar weken later woonden ze samen, de Beauty en haar Beast. Ze hebben heel wat uit te praten, lijkt me zo. Inmiddels hebben ze er een boek over geschreven en is er een tv-film over gemaakt. Hollywood kon het niet verzinnen. Echt gebeurd. En ze leefden nog lang en ....

Erik de Graaf

Bovenste foto: Uwe Karlstedt en Regina in hun keuken in Berlijn (Erik de Graaf, 2004)
Onderste foto: verhoorkamer in Stasigevangenis Hohenschönhausen (Erik de Graaf, 2005).