Stalin

Vorige week verloor Jozef Stalin de eindsprint in de spannende verkiezing tot “grootste Rus aller tijden”. Groot en wreed was inderdaad de stalinistische repressie halverwege de twintigste eeuw. Miljoenen politieke tegenstanders dreef hij in de dood. Door falend beleid kwamen nog eens tientallen miljoenen door hongersnood en armoede om het leven.

Een generaal uit de sovjettijd hield voor het tv-programma een warm pleidooi voor Vadertje Stalin. “De Stalin-repressie is een mythe, die niet door de feiten wordt bevestigd”, vond de 85-jarige Varennikov. “Velen zijn terecht veroordeeld, voor echte misdaden”.

Na Stalins dood in maart 1953 werd het regime in de werkkampen in de Sovjetunie onmiddellijk milder (maar nog lang niet mild), vertelde een overlevende van een werkkamp in het ijskoude Workoeta me vorig jaar. Twee jaar later kwam hij twintig jaar vervroegd vrij. Twee weken geleden kreeg ik een foto van een demonstratie in Oost-Berlijn in 1953, gemaakt door een Nederlander die daar politiek asiel had aangevraagd. Demonstranten dragen afbeeldingen van Stalin (en Lenin) door zijn eigen Oost-Berlijnse Allee, de Stalinallee.

Erik de Graaf