Claudia Pechstein en sferocytose

“Als je ooit op doping gecontroleerd wordt moet je wel zeggen dat je sferocytose hebt”, zei ik een paar jaar geleden tegen mijn zoon. Hij lachte een beetje zuur. Hij zou best een dopingtest willen, maar hij sport er niet goed genoeg voor.

Vorige week verklaarden “vooraanstaande Duitse hematologen en oncologen” dat schaatsster Claudia Pechstein een erfelijke bloedafwijking heeft. Haar rode bloedlichaampjes hebben een afwijkende vorm, waardoor ze versneld door de milt worden afgebroken. Haar rode bloedlichaampjes hebben dus een kortere levensduur dan die met de gebruikelijke vorm. Om het zuurstoftransport op peil te houden reageert haar lichaam door zelf extra rode bloedcellen aan te maken. Daardoor is het logisch dat bij een dopingtest een verhoogd aantal jonge rode bloedcellen, zogenaamde reticulocyten, wordt aangetroffen. En dat wordt bij gezonde sporters gezien als een aanwijzing voor bloeddoping, epo of ander dopingmisbruik.

Volgens de Duitse medici is Claudia Pechstein echter ten onrechte geschorst, omdat de vreemde bloedwaarden veroorzaakt zijn door een ziekte. Dat lijkt me inderdaad goed denkbaar, maar ik blijf toch met wat vragen zitten. Sferocytose is een erfelijke bloedafwijking, die Pechstein dus al haar hele leven moet hebben. En twintig jaar geleden net zo ernstig of juist net zo mild als nu. Het is bovendien een anemie, een bloedarmoede dus. Bij infecties of in periodes van oververmoeidheid, en die moet ze in haar afgelopen sportcarrière ook hebben gehad, vernietigt de milt meer rode bloedcellen dan normaal. Die afbraak wordt gecompenseerd door een verhoogde aanmaak van rode bloedlichaampjes met de bekende problemen bij een dopingtest als gevolg.

Hoe kan het dat dit nu pas aan het licht is gekomen? Pechstein is 38 jaar en heeft al vijf gouden medailles gewonnen op vijf Olympische Winterspelen voordat ze dit jaar haar zesde door de schorsing miste. Aan de andere kant geeft het ook weer hoop. Mijn zoon heeft de afgelopen winter veel op het ijs getraind. Wie weet is Sjotsji in 2014 haalbaar (nou ja, eerst nieuwe schaatsen kopen!). Alleen zullen de reticulocytenwaarden nog hoger uitvallen dan bij Pechstein. De dopingcommissie is gewaarschuwd.

Erik de Graaf