Klaus Mann in Hotel Eden, Warmoesstraat, Amsterdam

Klaus Mann was van goede literaire komaf. Vader Thomas schreef talloze klassiekers, waarvoor hij in 1929 de Nobelprijs voor de literatuur ontving. Ook het werk van zijn ome Heinrich Mann behoort tot op de dag van vandaag tot het Duitse literaire erfgoed. In zo’n familie kun je misschien maar beter geen schrijver willen worden.

Klaus Mann (1906-1949) had echter wel degelijk literaire aspiraties, maar stond zijn leven lang in de schaduw van zijn vader. “Die bitterste Perspektive meines Lebens”, noemde Klaus dit. Toch heeft hij enkele fantastische romans geschreven, zoals het door István Szábo verfilmde Mephisto. Roman einer Karriere (1936) en Der Vulkan (1939).

Van nazi’s moest Klaus Mann niets hebben. Na Hitlers machtsgreep werd zijn werk en dat van zijn familie verbrand en verboden. “Gestern also sind auch meine Bücher in allen deutschen Städten öffentlich verbrannt worden; in München auf dem Königsplatz. Die Barbarei bis ins Infantile. Ehrt mich aber”, schreef hij in mei 1933 in zijn dagboek. Al in datzelfde jaar moest Klaus Mann Duitsland verlaten. Regelmatig bivakkeerde hij in Parijs, maar Amsterdam werd zijn hoofdkwartier. Voor Uitgeverij Querido gaf hij het tijdschrift Die Sammlung uit met teksten van uit hun vaderland gevluchte Duitse schrijvers.

In Amsterdam woonde Klaus Mann meestal in hotels, zoals hij ook al  voor 1933 met het geld van zijn familie gewend was. Hij huurde kamers in alle grote en in veel kleine hotels in Amsterdam. Een tijdje logeerde hij Hotel Eden in de Warmoesstraat. Aan het hotel op nummer 24 herinnert tegenwoordig alleen nog een bordje dat Joseph Roth in 1936 en 1937 er een poosje woonde. Als je dat bordje leest komen de hasjgeuren je tegemoet, want het voormalige hotelpand heeft nu als Coffeeshop Hunter’s aantrekkingskracht op toeristen.

Als Klaus Mann dat had geweten. Een goede coffeeshop was hem indertijd goed van pas gekomen. Al vanaf 1929 gebruikte Klaus Mann drugs. Van hasj tot morfine en heroïne. Na de Tweede Wereldoorlog leidde onder andere dat tot zijn ondergang. Op 21 mei 1949 pleegde hij zelfmoord in Cannes in Frankrijk.

Erik de Graaf