Hotel de Landbouw

Na vijf jaar noeste arbeid presenteerde de Boekgroep Noord-Groningen maandag haar lijvige boekwerk over het Hogelandspoor in een overvol Hotel de Landbouw in Usquert. Bijna 125 jaar nadat de eerste trein in 1893 van Groningen naar Roodeschool reed.

De nieuwe spoorlijn vereenvoudigde het transport van landbouwproducten en maakte de wereld kleiner voor de burgers. De ijzeren levensader bracht leven in de brouwerij. Nieuwe stations en bij elk station een herberg, een café of een koffiehuis. Ook in Usquert. Twee jaar na de eerste trein werd Hotel de Landbouw geopend. Recht tegenover het station. Als ontmoetingspunt voor boeren en handelslui. Usquert was een rijk dorp.

Schrijver Louis Stiller vertelde bij de presentatie over het station van Usquert. Hij wees aan waar de stationschef woonde en waar hij zijn moestuintje had om zijn sobere inkomen te verhogen. Initiatiefnemer Jan de Boer sprak over de huidige bedrijvigheid aan het nieuwe eindpunt van de spoorlijn, in de Eemshaven. De eerste exemplaren werden uitgereikt aan de burgemeesters Van Beek van Eemsmond en Michels van Winsum.

Vanuit de historische gelagkamer staarde ik naar de overkant van de straat. In mijn dagdroom herrees het oude stationsgebouw uit 1893. De stoomtrein uit Groningen kwam aan. Reizigers stapten uit, anderen weer in. Ik zag hoe Marten Toonder in 1910 in stuurmanuniform naar Uithuizen reisde om de dochter van peerdendokter Huizinga ten huwelijk te vragen. In de Eerste Wereldoorlog stapten er Belgische vluchtelingen uit de trein om in een schuur bij de melkfabriek aan de haven een veilig onderdak te vinden. Een wereldoorlog later vertrokken vanaf alle stations aan het Hogelandspoor joodse families naar Westerbork, op weg naar een duistere toekomst. Als Hotel de Landbouw eens kon vertellen.

Met bewondering en verwondering bladerde ik ’s avonds door tweeëneenhalf kilo spoorboek. Zoveel verhalen, zoveel foto’s. Het moet voor de schrijvers een prachtige ontdekkingsreis door tijd en Hogeland zijn geweest. Na afloop van de bijeenkomst staken veel genodigden de straat over om de trein naar Roodeschool of Groningen te nemen.

Erik de Graaf

Otto Kalkhoven fotografeerde het uitzicht vanuit Hotel de Landbouw in Usquert. Deze aflevering in de serie "Op verkenning door Het Hogeland" verscheen op donderdag 19 april in de advertentie van de BMWE-gemeenten in de Ommelander Courant.