Nazi-architectuur

Christian Jongeneel wees ons er vanmiddag in zijn weblog op dat in Berlijn een kerk vol nazi-symbolen te koop staat. De Martin Luther Gedächtniskirche werd gebouwd vanaf 1933 en in 1935 in gebruik genomen. De architectuur geeft de periode waarin de kerk ontstond onmiskenbaar weer. Triomfbogen met soldaten en SA-officieren en de Duitse adelaar met weggebikte hakenkruizen. In dit macabere decor heeft de evangelische gemeente van Berlijn-Mariendorf het Duitse verleden overdacht, aldus de dominee.

In Duitsland zijn talloze gebouwen te vinden die herinneren aan de duistere periode 1933-1945. Veel gebouwen werden vernietigd door de geallieerden in de laatste jaren van de Tweede Wereldoorlog. Andere werden na 1945 door de Duitsers zelf met de grond gelijkgemaakt of anderszins entnazifiziert (overigens vooral in het oosten). Veel is ook overeind gebleven, waardoor we nu nog een indruk kunnen krijgen van de nazi-architectuur. Ik denk aan de megalomane nationaalsocialistische badhotels van Kraft durch Freude aan de Oostzeekust. Overigens werden die hotels na de oorlog door de Nationale Volksarmee (het leger in de DDR) als kazerne ingenomen en als zodanig na 1990 door de Bundeswehr overgenomen.

De nazi-architectuur is een deel van de Duitse geschiedenis, waar je niet omheen kunt. Het maakt voor mijn gevoel wel uit wat er nu in die gebouwen wordt gedaan. Het gebouw van een rechtbank (Landesgericht) in Hamburg is eveneens in de nazi-tijd ontstaan. Ook daar zijn de nazi-symbolen niet te overzien. Het lijkt me toch een onheilspellend idee als je tussen de hakenkruizen door naar de rechtzaal moet om de uitspraak aan te horen.

Erik de Graaf