Poldermonumenten aan het Wad

Polder zover het oog reikt. In de verte de zeedijk boven Westernieland. De polder is van 60 á 70 jaar geleden. In 1939 was begonnen met de inpoldering van de Slikken, het modderige kweldergebied ten noorden van Westernieland. Anderhalf jaar moest de inpoldering onder auspiciën van de Inspectie voor de Werkverruiming werk geven aan duizenden werklozen.

Dertienhonderd mannen zouden er aan de slag kunnen, waarvan er zeshonderd doordeweeks in het nieuw te bouwen werkkamp in Westernieland zouden wonen. De rest zou dagelijks in twintig bussen van Groningen naar Westernieland worden vervoerd. In oktober 1939 moest de nieuwe dijk er staan, aldus de strakke planning. Een jaar later moest de nieuwe polder, ruim 400 hectare groot, klaar zijn. Maar het zou anders lopen. Hevige stormen bemoeilijkten het werk al in het voorjaar van 1939. In september 1939 begon Duitsland de Tweede Wereldoorlog met als gevolg dat honderden jonge arbeiders uit de Slikken gemobiliseerd werden. Vertraging na vertraging. De nieuwe polder, zo ambitieus begonnen, kwam niet op tijd in 1940 af, maar pas in 1947.

Bij de dijk in Westernieland, op een steenworp afstand van het voormalige werkkamp De Slikken, staan nu twee monumenten. Een voor de inpoldering van de Linthorst Homanpolder (zie foto onder), genoemd naar de toenmalige Groningse Commissaris van de Koningin. “Dei nait wil diek’n mout wiek’n”, klinkt het heldhaftig met een woord van dank aan de hoge heren. Twintig meter verder, onder aan de dijk, staat een tweede monumentje (zie foto boven). "Ter nagedachtenis aan hen, die in 1939 en in 1940 hun beste krachten hebben gegeven aan de indijking van deze polder, en daarbij door een noodlottig ongeval om het leven kwamen." Daarnaast veertien namen. Dertien van hen verongelukten op 16 oktober 1940, toen hun bus in dikke mist bij Ranum op een trein botste. Het waren werklozen uit Groningen, die in het kader van de werkverschaffing bij de inpoldering waren ingezet. Om kwart over zes was de bus als laatste in een convooi van acht uit Groningen vertrokken. Al snel had hij de aansluiting met de andere bussen verloren. In de mist heeft de chauffeur misschien nog geprobeerd de andere bussen in te halen, maar bij Ranum was de reis ten einde.

Erik de Graaf