Op 17 juni 1953 werd een arbeidersopstand in de DDR bloedig neergeslagen door Russische tanks. De opstand begon als protest van bouwvakkers op de Stalinallee tegen de hoge werkdruk, maar in korte tijd draaide de staking uit op een algemeen protest tegen het DDR-regime. Niet alleen in Oost-Berlijn, maar ook in talloze andere Oost-Duitse steden werd gedemonstreerd.
De Oost-Duitse leiders noemden de Aufstand tot aan hun laatste snik “een door fascistische provocateurs organiseerde en door de CIA ondersteunde staatsgreep”. Ook de communistische dichter Bertolt Brecht maakte zich grote zorgen over de ontwikkelingen in de DDR. Op zijn dagelijkse wandeling door Oost-Berlijn ontwaarde hij veel fietsen uit het westen, die door provocateurs zouden zijn gestald om verder te voet de contra-revolutie te verspreiden.
In zijn theater aan de Spree had Brecht zijn medewerkers er in een lange toespraak gewezen op de gevaren van het fascisme. Daarna stuurde hij twee medewerkers naar de Oost-Duitse radiostudio. Zij boden aan dat Brecht met zijn theatergroep de zendtijd voor de rest van de dag zou overnemen om “de verwarde arbeiders” met liederen en gedichten op de verworvenheden van het socialisme te wijzen. Het radiostation gaf er de voorkeur aan de zendtijd gewoon verder met operette te vullen.
Brecht bleef aan de kant van het DDR-regime staan, maar bekritiseerde wel de ontstane kloof tussen regering en volk. Klassiek zijn Brechts dichtregels “of het niet veel eenvoudiger zou zijn als de regering het volk zou ontbinden en een ander zou kiezen”:
“…. Ware es da
Nicht doch einfacher, die Regierung
Löste das Volk auf und
Wählte ein anderes?”
Erik de Graaf
Geen opmerkingen:
Een reactie posten