Een oorlogsmonument in de Balkan

Het schoot me vanmiddag door de actualiteit van vandaag weer in de herinnering. Bijna twee jaar geleden kwam ik aan in Lukovo aan de Adriatische Zee, gelokt door de camping die op de recente kaart van Kroatië aangegeven stond. “Nee, die is er al bijna twintig jaar niet meer”, vertelde de eigenaar van het enige restaurant in het dorp. “Hier kun je alleen appartementen huren”.

Vroeger was er dus wel een camping in Lukovo. Vlak achter de plek aan de haven waar ik dagelijks verse broodjes kocht bij de bestelwagen van de bakker stond nog steeds het blauwe receptiegebouwtje. Het metalen dak was verbogen, de dikke glazen ruiten gedeeltelijk gebroken, maar tot mijn verbazing lag tussen de oude Joegoslavische folders nog een complete campingadministratie van 1980 tot eind augustus 1991. Het was alsof de beheerder in de chaos van de beginnende Balkanoorlog van de ene op de andere dag had besloten te vertrekken. De Oost-Duitser Josef Bittermann was op 28 augustus 1991 de laatst vertrekkende buitenlandse gast. Overigens pas de dertigste van dat jaar. De Balkan was indertijd om voor de hand liggende redenen niet erg in trek als toeristische bestemming.


In het grote campingboek werden alle buitenlandse campinggasten in Lukovo opgeschreven. Veel Duitsers, Oostenrijkers en Italianen, maar hier en daar ook Nederlanders (uit Nizozemska). Van 20 tot 28 augustus 1985 verbleef bijvoorbeeld de Nederlandse Julia Kemperman (paspoortnummer T-939261) op de camping van Lukovo. Vermoedelijk samen met haar Duitse vriend Andreas Greiner, hoewel het natuurlijk ook toeval kan zijn dat zij als enige twee campinggasten op dezelfde dag aankwamen en vertrokken. Julia en Andreas herinneren zich ongetwijfeld nog het Oostenrijkse gezin Steiner, dat in diezelfde dagen met drie kleine, waarschijnlijk krijsende kinderen in Lukovo kampeerden.

Het was bizar hoe de administratie in 1991 door de campingbeheerder was achtergelaten. Zo mogelijk nog wonderlijker was dat ze al die jaren in de receptija was blijven liggen. Ik beschouwde het maar als een bijzonder oorlogsmonument.

Erik de Graaf