Wereldkampioen op "Fliegerschokolade"

Op 4 juli 1954 werd West-Duitsland verrassend wereldkampioen voetbal. De finale in Bern werd met 3-2 van Hongarije gewonnen. Het was niet zomaar een voetbalzege. De wereldtitel betekende negen jaar na de pijnlijke nederlaag in de Tweede Wereldoorlog de terugkeer van het Duitse zelfvertrouwen. Voor het eerst sinds de oorlog mocht er weer gejuicht worden voor Duitsland. “Wir sind wieder wer”, zei het Duitse gevoel. “We stellen weer wat voor.”

 

Het “wonder van Bern” in 1954 werd achteraf beschouwd als het officieuze begin van West-Duitsland. De Bondsrepubliek was officieel al in mei 1949 gesticht. Vijf maanden later volgde de stichting van het communistische Oost-Duitsland, oftewel de Duitse Democratische Republiek (DDR). Twee Duitslanden voor de “hoge” prijs van één. De Koude Oorlog kon beginnen.

 

Na de 3-2 tegen Hongarije gooiden de West-Duitsers flink wat schroom van zich af. Het doorzettende economische succes van het Wirtschaftswunder deed de rest. De naoorlogse tijd startte definitief. En als de naoorlogse tijd voor de Duitsers (pardon: West-Duitsers) op 4 juli 1954 van start ging kun je ook stellen dat de oorlog op dat moment eindigde. Met een laatste gewonnen slag, tegen Hongarije.

 

Sinds twee weken weten we door het uitlekken van een studie naar doping in de West-Duitse sport dat die laatste slag in Bern met behulp van een “militair” middel werd gewonnen. De West-Duitse wereldkampioenen van 1954 snoepten Fliegerschokolade om de strijd in hun voordeel te beslechten. Die repen bevatten het pepmiddel pervitine oftewel methamfetamine. Piloten van de Luftwaffe kregen het in de Tweede Wereldoorlog mee op lange vliegtochten om Engelse steden te bombarderen. Het dempte de angst, verdreef de vermoeidheid en verhoogde het concentratievermogen. In de Wehrmacht werden de soldaten er aan het front mee wakker gehouden. Daar heette het alleen Panzerschokolade. Blijkbaar hielp het ook om wereldkampioen voetbal te worden.

Fliegerschokolade was vanaf 1949 schering in inslag in het West-Duitse voetbal, las ik onlangs op mijn Zuid-Franse camping in de Süddeutsche Zeitung. Jarenlang, zeker tot 1954. Dan vraag ik me af of daardoor geen voetballers in de vernieling zijn geraakt. Flieger- danwel Panzerschokolade kon tot zware verslavingen leiden. Een poosje geleden schreef ik over deBerlijnse fotograaf Hein Gorny, die de chocola at om ’s nachts door te kunnen werken. Vanaf 1954 tot aan zijn dood in 1967 verbleef hij vaak in ontwenningsklinieken. Ik ben benieuwd bij wie hij op de gang woonde.

 

Erik de Graaf