Het is vijf voor twaalf
volgens de torenklok van Noordwolde, maar ik maak me geen zorgen. In
werkelijkheid is het een uur later, weet ik. De koster is er blijkbaar nog niet
aan toegekomen om van de wintertijd zomertijd te maken. Rond de kerk heerst een
toepasselijke rust op de Stille Zaterdag voor Pasen. Af en toe een fietser naar
Zuidwolde of iemand die de hond uitlaat.
Het hek naar het kerkhof is
open. Ik wandel langs oude graven. Langs de Mensema’s, die ongetwijfeld
afstammen van de bewoners van de borg Mensema aan de Wolddijk. Zij woonden er
tot in de zeventiende eeuw. In het midden van het kerkhof van Noordwolde staat de
kerk. Gebouwd in de dertiende eeuw met een losstaande toren. Honderd jaar later
werden kerk en toren door een extra traverse met elkaar verbonden. Rond 1640
werd de toren verhoogd en bekroond met een siepel. Waarom een ui? Dat weet
niemand, verzekert een deskundige me. Een modegril van die tijd, vermoedt hij. Zo’n
ui op de top is bijzonder in Nederland. Je denkt eerder aan grote Russisch-orthodoxe
kathedralen. In Nederland zijn er maar twaalf kerktorens met een ui op de top.
Twaalf van die siepels. Dat kan nauwelijks toeval zijn.
Tegenover de kerk snoeit
een man de struiken in zijn tuin. U woont hier mooi, zeg ik om een gesprek te
openen. Al drieëndertig jaar met veel genoegen, vertelt hij. Hero Beukema werd
eenentachtig jaar geleden geboren in De Hoogte in Stad. Dat is eigenlijk maar
een paar kilometer zuidelijker, via Zuidwolde langs het Boterdiep en dan over
het Van Starkenborghkanaal heen. Hij was musicus en docent. Een kwart eeuw
dirigeerde hij het Warffums Mannenkoor. Over een jaar woont hij in de gemeente Het
Hogeland. Hoe lijkt dat als je zo dicht bij de stad woont, vraag ik hem. Och,
we laten het hier over ons heenkomen, antwoordt hij. We verbinden de geneugten
van de stad met die van het platteland. Het is goed wonen onder de siepel.
Erik de Graaf
Met een foto van Otto Kalkhoven. De hele serie vindt u in Op verkenning door Het Hogeland.
Ga ook eens in de kerk kijken, en dan vooral vanwege het gebrandschilderde glas: https://groninganus.wordpress.com/2015/08/21/ommetje-zuidwolde-noordwolde-winsum/
BeantwoordenVerwijderenOverigens: mensen die naar een borg heten, hoeven lang niet altijd van borgbewoners af te stammen. Zo heb ik Fossema's in mijn voorgeslacht, maar woonden de voorouders die zich zo gingen noemen, alleen maar in de buurt van Fossema (de oudere naam van der Coendersborch bij Nuis). Ze onderscheidden zich van anderen met hetzelfde patroniem door te verwijzen naar de borg.