zondag 8 april 2018

Siepel in Noordwolde


Het is vijf voor twaalf volgens de torenklok van Noordwolde, maar ik maak me geen zorgen. In werkelijkheid is het een uur later, weet ik. De koster is er blijkbaar nog niet aan toegekomen om van de wintertijd zomertijd te maken. Rond de kerk heerst een toepasselijke rust op de Stille Zaterdag voor Pasen. Af en toe een fietser naar Zuidwolde of iemand die de hond uitlaat.

Het hek naar het kerkhof is open. Ik wandel langs oude graven. Langs de Mensema’s, die ongetwijfeld afstammen van de bewoners van de borg Mensema aan de Wolddijk. Zij woonden er tot in de zeventiende eeuw. In het midden van het kerkhof van Noordwolde staat de kerk. Gebouwd in de dertiende eeuw met een losstaande toren. Honderd jaar later werden kerk en toren door een extra traverse met elkaar verbonden. Rond 1640 werd de toren verhoogd en bekroond met een siepel. Waarom een ui? Dat weet niemand, verzekert een deskundige me. Een modegril van die tijd, vermoedt hij. Zo’n ui op de top is bijzonder in Nederland. Je denkt eerder aan grote Russisch-orthodoxe kathedralen. In Nederland zijn er maar twaalf kerktorens met een ui op de top. Twaalf van die siepels. Dat kan nauwelijks toeval zijn.

Tegenover de kerk snoeit een man de struiken in zijn tuin. U woont hier mooi, zeg ik om een gesprek te openen. Al drieƫndertig jaar met veel genoegen, vertelt hij. Hero Beukema werd eenentachtig jaar geleden geboren in De Hoogte in Stad. Dat is eigenlijk maar een paar kilometer zuidelijker, via Zuidwolde langs het Boterdiep en dan over het Van Starkenborghkanaal heen. Hij was musicus en docent. Een kwart eeuw dirigeerde hij het Warffums Mannenkoor. Over een jaar woont hij in de gemeente Het Hogeland. Hoe lijkt dat als je zo dicht bij de stad woont, vraag ik hem. Och, we laten het hier over ons heenkomen, antwoordt hij. We verbinden de geneugten van de stad met die van het platteland. Het is goed wonen onder de siepel.

Erik de Graaf


Met een foto van Otto Kalkhoven. De hele serie vindt u in Op verkenning door Het Hogeland.

1 opmerking:

Harry Perton zei

Ga ook eens in de kerk kijken, en dan vooral vanwege het gebrandschilderde glas: https://groninganus.wordpress.com/2015/08/21/ommetje-zuidwolde-noordwolde-winsum/

Overigens: mensen die naar een borg heten, hoeven lang niet altijd van borgbewoners af te stammen. Zo heb ik Fossema's in mijn voorgeslacht, maar woonden de voorouders die zich zo gingen noemen, alleen maar in de buurt van Fossema (de oudere naam van der Coendersborch bij Nuis). Ze onderscheidden zich van anderen met hetzelfde patroniem door te verwijzen naar de borg.