Villa de Ranitz

De gemeentehuizen van Bedum, De Marne, Winsum en Eemsmond blijven voorlopig open als de BMWE-gemeenten begin 2019 opgaan in de nieuwe gemeente Het Hogeland. Iedereen kan dus gewoon naar zijn oude vertrouwde gemeentehuis voor een nieuw paspoort of rijbewijs. De raadsvergaderingen vinden voortaan plaats in Uithuizen, waar de raadszaal het grootst is voor een in november te kiezen nieuwe gemeenteraad van 29 leden (ter vergelijking: de raad van Eemsmond heeft nu 17 leden; de andere hebben er 15). Het bestuurscentrum komt in Winsum. Daar komen de kantoren van de burgemeester en wethouders. Maar voor een gesprek met de burgemeester of een wethouder hoef je niet per se naar Winsum. Daarvoor kun je straks in alle vier de gemeentehuizen in Het Hogeland terecht.

Otto en ik namen vorige week een voorproefje. Wethouder Marc Verschuren ontving ons donderdag in het gemeentehuis van Winsum. We kregen koffie en een rondleiding door het oude gedeelte uit 1911. Voor de details werd archivaris Peter Kalma erbij gehaald, die met veel kennis en enthousiasme over de geschiedenis vertelde. Het werd door de Groninger architect Gerrit Nijhuis gebouwd als woonhuis en kantoor voor notaris mr. Cornelis de Ranitz. Hij was de middelste uit de Winsumer notarisdynastie van drie, die van 1871 tot 1974 vele duizenden akten liet passeren. In de Tweede Wereldoorlog werd het pand door de Duitsers gevorderd en als gemeentehuis in gebruik genomen. Na 1945 werd dat niet teruggedraaid. De notaris werkte voortaan vanuit het buurpand.

Aan de buitenkant heeft het gemeentehuis iets van een middeleeuws kasteel, compleet met trapgevels, groene luiken en een hoektoren. Op de torenspits staat een dolfijn als windwijzer. Vanuit een centrale hal bezichtigden we de oude spreekkamer met de kluis van de notaris en de woon- en slaapvertrekken van de familie op de verdiepingen. Tegenwoordig wordt van daaruit een gemeente bestuurd. Dat zal dus in 2019 niet veranderen. In het torenkamertje op zolder stond de stoel uit 1907 van de voorzitter van de gemeenteraad trots te glimmen in de zon. Alsof hij hoopte om na de herindeling opnieuw in gebruik te worden genomen. Het is de vraag of de Arbo daarmee instemt.

Erik de Graaf

Otto Kalkhoven fotografeerde de stoel uit 1907 in het torenkamertje.