De trein naar Zoutkamp

Vanuit de stad Groningen kun je sinds 1893 met de trein over het Hogelandspoor naar Roodeschool. Met tussenstops in Sauwerd, Winsum, Baflo, Warffum, Usquert, Uithuizen en Uithuizermeeden. Met het eindstation erbij zijn dat acht treinstations binnen de grenzen van de gemeente Het Hogeland. Vanaf volgende maand rijdt het Hogelandspoor zelfs door naar de Eemshaven. Daar kun je de boot op naar het Duitse eiland Borkum.

Tien treinstations in één gemeente, want vanaf Sauwerd in de richting Delfzijl stoppen de treinen ook nog in Bedum. Ter vergelijking: Amsterdam heeft er elf, waarvan Amsterdam ArenA alleen bij evenementen wordt gebruikt. En dan te bedenken dat er vroeger nóg een spoorlijn over het Hogeland reed. Vanaf Winsum was er vanaf 1922 een aftakking voor personen- en goederenvervoer naar Zoutkamp. Lang heeft die Marnelijn niet bestaan. Al in 1938 werd met het reizigersvervoer gestopt, hoewel dat in de Tweede Wereldoorlog weer in bescheiden mate werd opgepakt. In 1942 was het definitief voorbij. De rails werden door de Duitsers naar het Oostfront afgevoerd.

Vlak boven Winsum kun je vanuit de trein naar Roodeschool nog zien waar het spoor richting Zoutkamp afboog. Bij Eenrum zijn vanaf de provinciale weg nog resten van de spoorbrug over de Kromme Raken herkenbaar. De stations van Eenrum en Wehe den Hoorn zijn lang geleden afgebroken, maar dat van Leens is tegenwoordig als politiebureau in gebruik en dat van Ulrum als woonhuis. Bij de opstapplaats Breweelsterweg tussen Leens en Ulrum, speciaal voor de reizigers uit Hornhuizen, is nu een bushalte.

In het station van Zoutkamp heeft veertig jaar geleden brand gewoed. De bovenverdieping ging verloren, maar beneden is het oude station nog goed herkenbaar. Met sierlijke letters staat de eindbestemming ZOUTKAMP nog op de buitenmuur. Sinds kort wordt het gebouw gebruikt door Dieverdoatsie als “Station voor Dagbesteding” voor mensen met een beperking. De Wachtkamer Tweede Klasse is nu kantoor en in die van de Derde Klasse komt een werkplaats. Waar ooit kaartjes werden verkocht schildert nu een cliënt het oude station vanaf een foto.

Erik de Graaf

Otto Kalkhoven fotografeerde de stenen bruggenhoofden over de Kromme Raken tussen Eenrum en Wehe den Hoorn (foto: Otto Kalkhoven). De andere negen afleveringen in deze serie kunt u zien in Op verkenning door Het Hogeland.