Over
een week gaan we weer voor gouden Olympische schaatsmedailles in Zuid-Korea. Tot
nu toe verloopt de Groningse winter helaas zonder krachtige slagen over het
natuurijs van de Warffumermaar richting Onderdendam. Toen ik het traject pas bij
dertien graden fietste kwam ik toch een eenzame schaatser tegen. Niet in
levende lijve, maar onder zijn steen op het kerkhof van Menkeweer.
Menkeweer
ligt een paar honderd meter boven Onderdendam op de weg naar Warffum. De wierde
ontstond rond het begin van de jaartelling toen de vroege bewoners van het
gebied droge voeten wilden. Voor het jaar 1000 waren er nog geen zeedijken en
stroomde Noord-Groningen regelmatig onder water. In de Middeleeuwen werd een kerk
op de wierde gebouwd. Ernaast kwamen een weem (een pastorie annex boerderij) en
een klokkenstoel (een houten stellage waarin de klok werd opgehangen).
Menkeweer bleef altijd een gehucht. Op het hoogtepunt bestond het uit twintig
huizen, die in een ruime baan rond de wierde stonden.
De kerk
van Menkeweer is in 1828 afgebroken, de weem is nu alleen nog boerderij. Op het
kerkhof werd in 1903 voor het laatst iemand begraven. De overledenen rusten
voort. Adriaan Jan van Roijen (1800-1874) bijvoorbeeld. Hij stamde uit een
burgemeestersfamilie, was zelf jurist en vanaf 1856 zes jaar Eerste Kamerlid. Ook
kantonrechter Anthonius Beckeringh (1791-1878) ligt er warmpjes bij.
Daarachter, iets verder van het centrum van het kerkhof, rust de kuiper en
wagenmaker Kornelis Derks Kuiper (1737-1827) in vrede. Op zijn grafsteen staat
een kuip of een ton afgebeeld. Die maakte hij tenslotte tijdens zijn leven.
Maar
KDK was ook een schaatser, die nog op zijn negentigste de Provinciale
Groninger Courant haalde door van Onderdendam naar Bedum te schaatsen.
“Bedum den 11 Januarij”, berichtte de krant. “Hedennamiddag is van
Onderdendam alhier schaatsenrijdend aangekomen Kornelis Derks Kuiper, kuiper
van beroep, te Onderdendam woonachtig, oud 90 jaren en 4 dagen”. Anderhalve
maand later overleed de bejaarde schaatser. Hij rust op een fantastisch plekje,
al meer dan honderdnegentig jaar.
Erik de Graaf
Met een foto van Otto Kalkhoven
Geen opmerkingen:
Een reactie posten