Kunstkring De Ploeg bestaat dit jaar honderd jaar en dat zullen we weten. In het Groninger Museum is onlangs een grote overzichtstentoonstelling geopend en bij de Borg Verhildersum in Leens zijn tot oktober onbekendere Ploegschilderijen te bewonderen. Een kleurrijke tentoonstelling, maar ik kon me er nauwelijks losrukken van een bruin schilderij van Johan Dijkstra van het interieur van een boerenschuur in Hefswal. Olieverf op linnen, zonder jaartal. Eeuwenoude houten balken vormen het geraamte van deze immense schuur, van een van de kathedralen van het Hogeland. Het hooi ligt in de gaulen, de compartimenten aan weerszijden van het middenpad. Door het dak valt licht op twee boerenwagens.
Die schuur wil ik zien, dacht ik. Als hij er tenminste nog staat, want “zonder jaartal” moet toch alweer een tijdje geleden zijn. Ik zocht wat informatie over Johan Dijkstra. Hij was in 1896 in Groningen geboren, had van 1915 tot 1919 aan de kunstacademie Minerva gestudeerd en was in 1918 één van de oprichters van De Ploeg. Eerst schilderde Dijkstra impressionistisch, later kwam hij in de ban van het expressionisme. Op de tentoonstellingen in Groningen en Leens zijn van beide periodes voorbeelden te zien.
In 1922 trouwde Johan Dijkstra met Marie van Veen. Marie was een zusje van Johan van Veen, de latere “geestelijke vader” van het Deltaplan en de Eemshaven. “Ah, nu ben ik warm”, dacht ik, want ik wist dat Johan van Veen was opgegroeid op een boerderij in Hefswal, vlakbij Uithuizermeeden. Even verder las ik dat Johan Dijkstra en zijn Marie nog tientallen jaren op de boerderij in Hefswal kwamen. Ze werden er geïnspireerd door de weidse omgeving.
De volgende dag herkende ik de boerderij aan een herinneringsplaquette voor Johan van Veen boven de schuurdeur. Hier woonde de waterstaatsingenieur “in zijn jeugd en levensavond”. De huidige bewoners lieten me de oude schuur zien, die in de loop der tijd vaak aan de eisen van de tijd was aangepast, maar waaraan je nog steeds kon zien dat het ooit een prachtige oude boerenschuur was. Een Kathedraal van Hefswal, de boerenschuur van Johan Dijkstra.
Erik de Graaf
Otto Kalkhoven fotografeerde het interieur van de boerenschuur in Hefswal. De tentoonstelling “Kleurendrift. Het land van De Ploeg” is tot 28 oktober te zien in de Borg Verhildersum in Leens. Zie voor andere columns de serie Op verkenning door Het Hogeland.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten