Landaanwinning. In februari 1939 werd
begonnen met de inpoldering van de kwelders ten noorden van Pieterburen en Westernieland.
In anderhalf jaar moest de klus worden geklaard. De Rijksdienst voor de
Werkverruiming, zoals de werkverschaffing officieel heette, zou zorgen voor voldoende
arbeidskrachten. Dertienhonderd mannen uit het hele land. Werkeloze kunstenaars,
kappers of kantoorklerken werkten ineens lange dagen in de vette zeeklei. Zeshonderd
van hen werden ondergebracht in het werkkamp De Slikken, vlak bij de dijk. De
rest werd dagelijks met bussen vanuit Groningen aangevoerd.
Volgens de strakke planning zou de
nieuwe dijk er al in oktober 1939 staan. Een jaar later moest de polder klaar
zijn, maar het zou anders lopen. Eerst bemoeilijkten hevige stormen het werk. Daarna
gooide de Tweede Wereldoorlog roet in het eten. Vertraging volgde op vertraging.
In de oorlogsjaren werd het werk onder Duitse leiding voortgezet, maar de
nieuwe polder kwam pas na de oorlog af.
Op de dijk boven Westernieland stond ik maandag
bij het monument voor de inpoldering van de Linthorst Homanpolder. “Dei nait
wil diek’n mout wiek’n”, klinkt de Groningse strijdkreet in de strijd tegen de
zee in steen. Onderaan de dijk staat een tweede monumentje ter nagedachtenis
aan veertien mannen, die bij de inpoldering om het leven kwamen. Een van hen raakte
tijdens het werk onder een werkspoorlocomotief. De anderen verongelukten toen
hun bus in oktober 1940 in dikke mist bij Ranum op de trein van Zoutkamp naar
Winsum botste. Twaalf werklozen en hun chauffeur. ’s Ochtends vroeg was de bus
als laatste in een konvooi van acht uit Groningen vertrokken, maar door de
dichte mist verloor de chauffeur de aansluiting met de andere bussen. In de
mist heeft hij nog geprobeerd de andere bussen in te halen, maar bij Ranum kwam
de reis met een knal tot een einde.
De natte kwelders hebben plaatsgemaakt
voor vruchtbare landbouwgrond. Vanaf de poldermonumenten is het vijftig meter
lopen naar het voormalige werkkamp De Slikken, dat tegenwoordig als
recreatieaccommodatie in gebruik is. Het kan verkeren.
Erik de Graaf
Otto Kalkhoven fotografeerde het
monumentje onder aan de dijk bij de Linthorst Homanpolder. Voor de hele serie kunt u hier klikken: Op verkenning door Het Hogeland.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten