Op 16 juni 1939 maakte de Bücker Jungmann
WL-EXYU een noodlanding tussen Warffum en Den Andel op het land van boer
Willemsen. Achter de Wilco, de Willemsen Conserven, op de plek waar nu de
raspatat van Rixona wordt gemaakt. Het was een Duits militair vliegtuigje, dat
blijkbaar een verkenningsvlucht boven Noord-Nederland had gemaakt. Burgemeester
Hoen en de veldwachter Kuilder van Warffum namen onmiddellijk poolshoogte. Het
ging om een oefenvlucht van een onervaren piloot, zo was het verhaal. Hij was
verdwaald en moest zijn vliegtuig uit brandstofgebrek aan de Warffumer grond
zetten.
De familie Willemsen was er snel bij. De kans
om op eigen land met een Duits vliegtuig op de foto te gaan lieten ze zich niet
ontnemen. Logisch, want wanneer landt er nu een vliegtuig op je land? De Bücker
Jungmann was overigens te zwaar beschadigd om op eigen kracht naar Duitsland (toen
nog Duitschland) terug te vliegen. Het vliegtuig werd gedemonteerd en per
vrachtwagen naar Nieuwerschans vervoerd. Vandaar ging het vliegtuig
met de trein het laatste stuk terug naar Duitsland. Het Nieuwsblad van het
Noorden berichtte er over.
De noodlanding in Warffum werd pas landelijk
nieuws toen vier dagen later weer een verdwaald Duits legervliegtuig een
noodlanding in Noord-Groningen maakte, nu achter houthandel Nanninga bij
Middelstum. Dit keer kwam de machine beter terecht, want na een kwartier wilde de
22-jarige piloot F. Jacobs uit Oost-Pruisen alweer opstijgen. Dat lukte niet
doordat tientallen toegestroomde Middelstumers in de weg liepen. Burgemeester
Van Anken van Middelstum liet het toestel die nacht bewaken. De piloot moest
voor ondervraging in Middelstum blijven. Hij vertelde te zijn verdwaald,
ondanks alle kaarten die hij bij zich had. De volgende dag vertrok de Duitser
vliegend alsnog met permissie terug “in die Heimat”.
Wat zochten die Duitse militaire vliegtuigen
toch boven het neutrale Nederland? Als je de kranten uit die tijd doorspit
bleken er nogal wat Duitse vliegtuigen te “verdwalen” in de laatste jaren voor
de oorlog. In heel Nederland, maar ook opvallend vaak in het noorden. En dat
terwijl verdwalen best lastig is met voortdurend zicht op de Waddenkust en het Duitse
eiland Borkum aan de horizon. “Verdwalen” was blijkbaar de smoes waar de
Nederlandse autoriteiten intrapten. In werkelijkheid ging het om spionage. Uit
angst voor Hitlers oorlogszuchtige Duitsland werden de spionnen en hun
vliegtuigen keurig aan de grens afgeleverd.
In de Beeldbank van de Groninger Archieven is met het zoekwoord “noodlanding” een aantal foto’s te vinden van gestrande Duitse
verkenningsvliegtuigen. In Zijldijk poseerde de bevolking in 1937 naast een
Duits vliegtuig met hakenkruis. Die noodlanding kende overigens een dodelijk
slachtoffer doordat met een vleugel een 74-jarige fietser uit Oosteinde werd
geraakt. Menze Schoonveld was een vroeg slachtoffer van de Duitse expansiezucht
op Nederlands grondgebied.
Erik de Graaf
PS: De foto van de familie Willemsen bij Warffum kreeg ik al in 2010
toegestuurd. Door een blog van Warffumer Erik Kooima heb ik hem weer eens
opgezocht.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten