vrijdag 28 februari 2014

Les in de zwemkunst in Warffum


Op 3 juli 1902 werd voor het eerst een zwembad geopend in Warffum. Het plan was vanaf 1900 voorbereid door de Vereeniging ter bevordering van welvaart te Warffum, een vroege voorloper van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen. De oprichting van een bad- zweminrichting werd van algemeen belang geacht. “Met het oog op de zekerheid bij het zwemmen van schoolgaande jongelui”, voegde de veearts Lameris toe. De gemeente Warffum sprong financieel bij door zes renteloze aandelen van honderd gulden te nemen en een jaarlijkse subsidie van zeventig gulden voor de komende vijftien jaar in het vooruitzicht te stellen.

Aanvankelijk wilden de initiatiefnemers het zwembad bij de haven maken, door een uitgraving op het land van boer Dekker. Een commissie van de Vereeniging vond een betere plek: de poel, die in 1893 was uitgegraven voor de aanleg van een spoordijk bij de brug over de Warffumer Maar (zie recente foto boven). Het terrein werd kosteloos in bruikleen gegeven door de Groninger Locaalspoorwegmaatschappij. Die vond overigens dat er een hek tussen het bad en het spoor moest komen, maar kon er ook instemmen met een draadafrastering op voorwaarde dat de badplaats gesloten was “tijdens het passeeren van passagierstreinen”.

Er kwamen vier hokjes, een hek, een plank en een badmeester. Dat was een gewezen zeekapitein, waarvan verwacht werd dat hij kon zwemmen. Hij verdiende achttien cent per uur en mocht op kosten van de Vereeniging vijf keer naar Groningen “om aldaar onderricht te worden in het geven van les in de zwemkunst”. In het openingsjaar verdiende de badmeester fl. 48,24. Dat betekende dat hij 268 uur werkte tussen 3 juli en 19 september, want toen ging het bad door het slechte weer alweer dicht. “De badmeester verdient een woord van lof voor de ijver en toewijding waarmee hij zijn taak vervulde”, aldus het jaarverslag van 1902.


Het jaar 1903 was een noodlottig jaar voor de bad- en zweminrichting. Alweer door het weer, volgens het jaarverslag. “Er was dezen zomer alleen dit verschil in, dat het den eenen dag wat harder regende en wat guurder was dan den anderen, zodat er van baden en zwemmen al heel weinig gebruik werd gemaakt”. Het batig saldo bedroeg slechts fl. 80,50. Gelukkig was het weer in 1904 een stuk beter. Toch duurde de zwempret in Warffum maar een paar jaar. Pas 1935 werd op dezelfde plek een nieuwe poging gedaan. Deze week ontdekte in het notulenboek van 1889 tot 1905 van de Vereening ter bevordering van welvaart te Warffum. Een genot.

Erik de Graaf

6 opmerkingen:

Rob zei

Een echte zwemmer ben ik nooit geweest, wel lees ik graag en met plezier.
Ook van dit blog heb ik weer genoten.

Vriendelijke groet,

Unknown zei

Dag Erik,

Zijn er ook nog oude foto's van het zwembad bekend?

Gerhard Ritsema zei

De badmeester heette Schipper Houwerzijl. Hij had altijd een bamboestok met reddingsboei bij de hand, maar als kinderen al proestend de kant probeerden vast te pakken duwde hij ze met de stok terug. Als ze bijna verzopen haalde hij ze naar de kant en zei: "Even uitblazen en dan maar weer proberen!" Uit: Klei en zout water van Marten Toonder Senior

Erik de Graaf zei

De naam Houwerzijl in Klei en Zout Water was fictief. Ik zocht en vond de notulenboeken van de Vereeniging uit 1889-1905, omdat ik de ware naam zocht (en vond).

Gerhard Ritsema zei

En wat was de echte naam Erik?

Madcap zei

Mijn oma ging daar zwemmen. Als ik bij hen logeerde moest ik mee. Vreselijk....