Receptie van de rode familie

(dubbelklik op de lopende film om hem in de juiste formaat te bekijken)

In 1950 bestond de VARA 25 jaar. Voor die gelegenheid schreef Meyer Sluyser (1901-1973), journalist bij Het Vrije Volk en propagandist van de PvdA, het jubileumboek Hier is de VARA. 25 jaar democratisch-socialisme in de omroep. Sluyser probeerde hierin het oude en vertrouwde, vooroorlogse ‘rode-familie-gevoel’, dat in de in 1946 nieuw geformeerde PvdA maar niet terug wilde komen, nieuw leven in te blazen.

In Hier is de VARA staat een uit het rode leven gegrepen, fictief verhaal centraal over de bouwvakker Karel van Veen en zijn vrouw Kee, die vanaf de oprichting in 1925 tot aan het jubileum in 1950 het vuur uit de sloffen liepen voor de Vereniging Arbeiders Radio Amateurs (VARA). Aan de hand van Karels belevenissen vanaf de pionierstijd met de VARA-bouwcursussen, toen arbeiders met elkaar goedkope ontvangertjes fröbelden om maar naar hun VARA te kunnen luisteren, schetste Sluyser een geschiedenis van de VARA, maar vooral de sfeer in de rode familie.

In het laatste hoofdstuk gaat Karel van Veen op 11 juni 1950 met het hele gezin naar het VARA-familiefeest in Hilversum, dat in werkelijkheid mede door Sluyser werd georganiseerd. Met tienduizenden bezoekers zagen Karel en zijn vrouw Kee hoe fakkellopers uit Amsterdam het vuur van de VARA-geestdrift ontstaken. Ze juichten mee toen het nieuwe recordaantal leden bekend werd gemaakt. Er traden bekende VARA-artiesten op, van de Ramblers tot aan Teun de Klepperman. En tenslotte waren Karel en Kee en en al oor voor de rustige en bedaarde speech van Drees. “Niks geen vuurwerk of flauwe kul, maar even zo vrolijk is het een kei van een redevoering”, aldus onze romanheld Karel van Veen.

Het VARA-familiefeest was de eerste massamanifestatie van de sociaaldemocratische beweging na de Tweede Wereldoorlog. “De receptie van de grote rode familie”, schreef Sluyser een dag later enthousiast in Het Vrije Volk en zo was het ook bedoeld door het VARA-hoofdbestuur, waarvan ook Sluyser lid was. “Toch fijn dat wij weer eens zo een massale bijeenkomst van de beweging hebben”, hadden velen Sluyser op die dag toevertrouwd. Tegelijkertijd smaakte het naar meer. Hopelijk hoefden ze niet weer 25 jaar op zo’n familiefeest te wachten, aldus Sluyser in zijn krant.

Erik de Graaf