75 jaar VARA-lid

Gistermiddag belde Luurt de Winter me op. Afgelopen zaterdag was hij in Groningen in het zonnetje gezet, omdat hij dit jaar 75 jaar lid van de VARA is. De rode omroep van weleer werd op 1 november 1925 opgericht. Negen jaar later, in 1934, werd in het rode dorp Usquert een afdeling van de socialistische omroepvereniging opgericht. De 17-jarige Luuk was van de partij.

Een paar jaar geleden, toen ik een artikel over VARA-icoon Meyer Sluyser schreef, heb ik regelmatig een boom met Luurt opgezet over zijn activiteiten voor de VARA en de SDAP en na de oorlog voor de PvdA. Als jongeman kwam hij al snel in het provinciale VARA-bestuur. In de jaren vijftig werd hij ook landelijk actief met mensen als J.W. Lebon, Jaap Burger en de propagandist Sluyser. Hij vertelde prachtig over de pionierstijd van de radiovereniging en over de toogdagen van de rode familie. Flink wat leden uit Usquert trokken bijvoorbeeld in juni 1950 naar het VARA-zomerfeest in Hilversum, ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum.

Bij een van mijn bezoekjes aan Luurt schonk ik hem een boek van Meyer Sluyser, Hier is de VARA, dat in 1950 ter gelegenheid van dat zilveren jubileum verscheen. Centraal in Sluysers boek staat een uit het rode leven gegrepen, maar fictief verhaal centraal over de bouwvakker Karel van Veen en zijn vrouw Kee, die vanaf de oprichting in 1925 tot aan het jubileum in 1950 het vuur uit de sloffen liepen voor de Vereniging Arbeiders Radio Amateurs. Aan de hand van Karels belevenissen schetste Sluyser een geschiedenis van de VARA, maar vooral de sfeer in de rode familie.

Net als Luurt de Winter trok de fictieve Karel van Veen op 11 juni 1950 met het hele gezin naar het VARA-familiefeest in Hilversum. Tienduizenden bezoekers zagen hoe een fakkelloper uit Amsterdam “het vuur van de VARA-geestdrift ontstak” en juichten toen het nieuwe recordaantal leden bekend werd gemaakt. Er traden bekende VARA-artiesten op én er was oor voor de rustige en bedaarde speech van Drees. “Niks geen vuurwerk of flauwe kul, maar even zo vrolijk is het een kei van een redevoering”, aldus de romanheld.

Het rode-familiegevoel in volle glorie, precies zoals Luurt het heeft ervaren. Leuk dat ze hem zaterdag nog eens flink hebben verwend.

Erik de Graaf