Erken de 17e augustus 1945 als onafhankelijkheidsdag van Indonesië! Daartoe riepen enkele dagen geleden schrijvers, historici en juristen de Nederlandse regering op. Ze betoogden twee verhaallijnen bijeen te willen brengen: het officiële geschiedverhaal met de soevereiniteitsoverdracht op 27 december 1949 én het verhaal van de tegenstanders van het toenmalige regeringsbeleid, die 17 augustus 1945 altijd al als politiek feit erkenden.
Het officiële verhaal is wijdverbreid. Toen, maar ook nu nog. Eind 1948 was ruim 60% van de Nederlanders was volgens opinieonderzoek van het NIPO voorstander van de Tweede Politionele Actie. Slechts 19% was tegenstander, tegen de stroom in. De tegenstanders erkenden de onafhankelijkheid van 1945 en spraken over het algemeen over Indonesië. Indië bestond voor hen niet meer.
De 120.000 Nederlandse soldaten, die in opdracht van de Nederlandse regering naar de Oost werden verscheept, heten tot op de dag van vandaag Indië-veteranen. De paar duizend die niet gingen heten Indonesiëweigeraars. Jarenlange gevangenisstraffen zaten ze uit, omdat ze 17 augustus 1945 toen in feite al respecteerden. Geïntimideerd werden ze, onder druk gezet om toch naar Indië te gaan. Velen heb ik gesproken, die zeiden: "ik was bereid de Nederlandse landsgrenzen te verdedigen, maar ik voelde er niets voor om in Indonesië tegen een onafhankelijkheidsbeweging te vechten. Of, zoals Jurrien Dubbelboer onlangs in een interview met mij in het Dagblad van het Noorden zei: "Na de bevrijding waren we in Nederland dolblij met onze heroverde vrijheid. (...) Ik kon me voorstellen dat de Indonesiërs ook eindelijk vrij en onafhankelijk wilden zijn".
Voor de erkenning van het verhaal van de tegenstanders is een eerlijke discussie noodzakelijk met keiharde waarheden. Bijvoorbeeld de erkenning door de Nederlandse regering dat de Indië-veteranen indertijd onder valse voorwendselen als dienstplichtigen een koloniale oorlog werden ingestuurd en voor niets hun levens hebben gewaagd (of zelfs gegeven). Als we die eerlijkheid hebben opgebracht is het een logisch vervolg om de duizenden weigeraars de officiële erkenning te geven waar ze al sinds een eerste reünie in 1988 vergeefs om vragen. De behoefte aan een “sorry” bestaat nog steeds. En we zijn het hen verplicht.
Erik de Graaf
Geen opmerkingen:
Een reactie posten