Von Ossietzky was na zijn militaire dienst in de Eerste Wereldoorlog voorgoed pacifist geworden. Als voorzitter van de Deutsche Friedensgesellschaft en hoofdredacteur van het vermaarde tijdschrift voor kunst, politiek en economie Die Weltbühne was hij geregeld gearresteerd. In 1931 werd Von Ossietzky wegens spionage veroordeeld, omdat zijn tijdschrift over de verboden bewapening van het Duitse leger had bericht. Een dag na de brand van de Rijksdag in Berlijn op 28 februari 1933 werd Von Ossietsky voor het eerst door de nazi's gearresteerd. Na enkele weken in de gevangenis van Berlijn-Spandau te hebben gezeten werd hij op 6 april 1933 naar het Sonnenburg gebracht.
Vorig jaar sprak ik de 95-jarige Erwin Jöris, die eveneens in 1933 als jonge Berlijnse communist in Sonnenburg terechtkwam. “Ik behoorde met 700 anderen tot de eerste gevangene
n van dit kamp", vertelde Jöris. "In het begin wekten de nazi’s de indruk dat het om een normaal strafkamp ging, maar het ging er hard aan toe. In juli 1933 kwam een buitenlandse delegatie het kamp inspecteren, waarvoor de boel eerst keurig werd opgeruimd. Op een vraag naar het kampleven verwees medegevangene Carl von Ossietzky, die een jaar later de Nobelprijs voor de literatuur won, naar de tijd van de heksenvervolgingen. Dat moest hij zwaar bezuren”, herinnerde Jöris zich. “Na het vertrek van de delegatie werd Von Ossietzky dagenlang gemarteld. Toen ik hem terugzag herkende ik hem nauwelijks meer”.Jöris werd eind 1933 plotseling uit Sonnenburg vrijgelaten, maar zou tot 1955 nog wel heel vaak in de klauwen van Hitler of Stalin verblijven. Carl von Ossietzky werd in het voorjaar van 1934 naar het concentratiekamp Esterwegen, bij Oost-Groningen over de grens. overgeplaatst. Nog in hetzelfde jaar werd hij met tbc in een ziekenhuis opgenomen. In 1938 stierf hij aan de gevolgen van die ziekte.
Erik de Graaf
Geen opmerkingen:
Een reactie posten