Bedreigd bestaan: krimp in Noord-Groningen

In 1959 verscheen Bedreigd Bestaan, een rapport over de sociale, economische en culturele situatie in Noord-Groningen. “Een gevoel van onbehagen en ongerustheid over de ontwikkelingsgang van Noord-Groningen” was in 1955 aanleiding om de Stichting Noord-Groningen op te richten, die als doel had “het verder ontsluiten van Noord-Groningen en het bevorderen van de economische, sociale en culturele belangen van dit gebied”. Een van de inititiefnemers was de toenmalige burgemeester van Warffum Molly Geertsema, de latere VVD-minister van Binnenlandse Zaken.

Het gevoel van onbehagen en ongerustheid van 1955 was te verklaren vanuit grote veranderingen in de agrarische samenleving. Veel jonge landarbeiders vertrokken naar de industriële centra van het land, omdat daar meer werk en inkomen was. “Noord-Nederland heeft een opvallend groot vertrekoverschot”, was een belangrijke constatering van het onderzoek. Daardoor kwamen de voorzieningen in de kleine dorpen onder druk te staan.

De situatie van 1955 doet sterk denken aan de huidige omstandigheden in Noord-Groningen. De bevolkingskrimp bepaalt opnieuw de discussie in Noord-Groningen en enkele andere perifere gebieden in Nederland. Jongeren trekken weg, er worden minder kinderen geboren, de vergrijzing zet door en… de voorzieningen komen opnieuw onder druk te staan. Tijd voor een nieuw onderzoek.

Vijftig kaar na dato is vorig jaar het onderzoek Bedreigd Bestaan 2009 gestart. Sinds enkele weken kunnen “mensen die momenteel in Noord-Groningen wonen of in het verleden in het gebied gewoond hebben” een online-vragenlijst invullen. Hoe ervaren Noord-Groningers hun leefomgeving? Daarop komt de onderzoeksvraag van 2009 in het kort neer. Het huidige onderzoek zal veel informatie opleveren, maar waarschijnlijk geen vijftien pagina’s lange lijst met conclusies en aanbevelingen zoals in 1959. Vul de vragenlijst even in (als je tenminste tot de doelgroep behoort). Ik ben benieuwd naar de uitkomsten.

Erik de Graaf

PS: bekijk voor meer info de site van Bedreigd Bestaan en wordt vriend van de Bedreigd Bestaan Hyves (bij 2000 leden levert dat mijn zoon een I-pod op).