Post van de CIA

Vandaag viel er een grote enveloppe uit de Verenigde Staten in de brievenbus. Afzender: Center for the Study of Intelligence, een wetenschappelijk instituut van de CIA dat zich bezig houdt met "any historical, operational, doctrinal, or theoretical aspect of intelligence". Het Center geeft het tijdschrift Studies in Intelligence. Journal of the American Intelligence Professional uit, waarvan me twee exemplaren werden toegestuurd.

Aanleiding was een historisch artikel over Stasi Operations in the Netherlands, 1979-89, geschreven door Beatrice de Graaf. Ik ken Beatrice (wel graafwerk, maar geen familie!) door haar proefschrift Over de Muur. De DDR, de Nederlandse kerken en de vredesbeweging, waarover ik enkele jaren geleden artikelen schreef in het antimilitarische tijdschrift VD/AMOK en in Horch und Guck. In haar Amerikaanse artikel van maart 2008 geeft Beatrice een beeld van de operaties van de Stasi in Nederland, zoals ze die in de Stasi-archieven is tegengekomen. Daarbij ging het om politieke, militaire en economische spionage, maar ook om pogingen de Nederlandse vredesbeweging te infiltreren en te beïnvloeden. Bekende verhalen, vaak uit haar proefschrift, maar ook nieuwe episodes.

Relatief veel aandacht is er voor de belangstelling van de Stasi voor de Groningse Vredeswinkel. Vanuit Groningen werden veel contacten onderhouden met vredesactivisten in de DDR en werd een actie voor persoonlijke vredesverdragen tussen Ossies en Wessies gecoördineerd. Als illustratie daarvan staat mijn vredesverdrag met mijn vriend Knopf uit Erfurt uit november 1983 in het CIA-blad afgebeeld, gedownload van de site Jugendopposition van de Havemann Gesellschaft in Berlijn.
Een andere foto bij het artikel had ik Beatrice een paar weken geleden na enige aarzeling zelf opgestuurd. Op 13 augustus 1986 (de Berlijnse Muur bestond die dag 25 jaar) organiseerden we een Muuractie in de Groningse Herestraat, waarbij we op een drukke zaterdagmiddag met een zelfgemaakte Muur de Berlijnse (of Groningse) deling naspeelden.

Voor de observatie van de Groningse activisten in de DDR hoefde de Stasi nauwelijks naar Nederland. De oost-westcontacten konden grotendeels in de DDR zelf in kaart worden gebracht door bespionering van de Oost-Duitse vredesgroepen, waarmee de contacten bestonden. Er is slechts één Stasi-operatie in Groningen zelf bekend. In 1989 werd een bezoek gebracht aan het Vredesinformatiecentrum in de Steentilstraat, waarover ik al eens met Joost Eskes in het Dagblad van het Noorden schreef.

Het blijft een boeiende geschiedenis. Blijkbaar ook nog steeds voor de CIA, vanuit een historisch perspectief mag ik hopen. Het CIA-tijdschrift is wel interessant. Ik zal morgen één van mijn exemplaren naar AMOK sturen.

Erik de Graaf