zondag 12 juli 2009

Goli Otok: 60 jaar gevangeniseiland in de Adria

Vandeweek was het precies zestig jaar geleden dat op 9 juli 1949 de eerste gevangenen op Tito’s gevangeniseiland Goli Otok in de Adriatische Zee arriveerden. Het treurige jubileum werd luister bijgezet met een kranslegging en een korte ceremonie, waarbij een handvol voormalige gevangenen van Tito aanwezig was.

Puur toeval natuurlijk dat we op die manier met de neus in de boter vielen. Vanaf het eiland Rab waren met een taxibootje met volle snelheid over open zee naar het Joegoslavische Alcatraz gevaren. Bij aankomst werd snel duidelijk dat het om een bijzondere dag ging.

Ik kwam in gesprek met Beatrix Fixmann. Als jonge studente aan de universiteit van Belgrado werd ze eind 1949 gearresteerd. Na een tijd op het vasteland te hebben vastgezeten werd ze overgeplaatst naar de vrouwengevangenis op Sveti Grgur, het buureiland van het mannenbolwerk Goli Otok. Om administratieve redenen verbleef ze echter korte tijd op Goli. Het was het begin van een lange en keiharde periode, die pas drie jaar en negen maanden later eindigde. In de loop van 1953 werd Beatrix Fixmann vrijgelaten. Eergisteren was ze voor de tweede keer na de sluiting van de gevangenis in 1988 op Goli Otok, samen met een paar anderen van de schaarse overlevenden uit de beginperiode van het gevangeniseiland.

Ik vroeg haar of ze indertijd om politieke redenen vast zat. Ze lachte vriendelijk. “Dat zeggen ze, maar ik had me nooit met politiek bemoeid. Het was pure willekeur. Een vriendin van me was wel om politieke redenen opgepakt. Ze dachten dat ik daar iets mee te maken had”. We voerden een kort gesprek, maar al snel moest Beatrix Fixmann terug naar haar kameraden op de boot, die hun terug naar het vasteland zou brengen. Voor de derde keer verliet ze Goli Otok. Nadat we afspraken eind september verder te praten sjokte ze als laatste naar de boot. Nu kon onze bezichtiging van het eiland beginnen.

Erik de Graaf
Orebic, 12 juli 2009


Geen opmerkingen: