Vierentwintig jaar geleden ging het mis in Tsjernobyl. Vandaag wordt de ramp in de kerncentrale herdacht. De ramp in Tsjernobyl was van grote invloed op het denken over kernenergie in West-Europa. In Nederland zijn er sindsdien (nog) geen nieuwe kerncentrales bijgekomen. Dat hadden we in 1986 niet zondermeer verwacht. Doodewaard is dichtgegaan, alleen Borssele is nog open.
Jarenlang was door de Nederlandse anti-kernenergiebeweging actie gevoerd voor de sluiting van de kerncentrale. “Eet geen appeltaart uit de buurt van Doodewaard, daar krijg je kanker van”, zongen de betogers op wijs van “we gaan naar Rome toe”. Mosselen uit de buurt van Borssele waren vervolgens net zo ongezond. Zelf heb ik eind jaren zeventig en begin jaren tachtig meegedaan aan de acties van BAN, de Breek-Atoomketen-Nederland, waarvan de leden zich vastketenden aan de poort van kerncentrales. Keer op keer werden we door de Mobiele Eenheid losgewrikt, in ME-busjes gesleept en vijf kilometer verder vrijgelaten. Het waren vreedzame acties, maar wel spannend.
Na Tsjernobyl waren die acties niet meer zo nodig. De ramp en de radioactieve straling deden het werk. De appeltaart uit Doodewaard en de mosselen uit Borssele bleken wodka en kaviaar te zijn. Twee weken na de ramp was ik in Berlijn. In West-Berlijn heerste een vorm van paniek. Ik herinner me een emotionele discussiebijeenkomst aan de Technische Universität. Na afloop durfden veel mensen niet naar buiten, omdat het voor het eerst sinds weken regende in Berlijn en we net hadden gehoord dat dat het moment was waarop de radioactieve straling zou neerslaan. In Oost-Berlijn kreeg ik een staaltje van de Oost-Europese omgang voorgeschoteld (letterlijk voorgeschoteld). Er was geen enkele informatie over de ramp in de DDR-media. Maar toen ik ’s avonds met een Oost-Duitse vriendin uit eten ging was er plotseling veel meer verse groente in de aanbieding. Omdat die niet meer voor harde westerse valuta aan het kapitalistische buitenland konden worden verkocht en ze dus in eigen land konden worden aangeboden.
De laatste tijd lijkt er door de CO2-crisis meer draagvlak voor nieuwe kerncentrales te ontstaan. Zowel in Nederland als internationaal. Maar ook het verzet lijkt weer op te leven. In Duitsland werd dit weekend een visitekaartje afgegeven: 120.000 mensen vormden een 120-kilometerlange menselijke keten tegen de bouw van nieuwe kerncentrales. Atomenergie? Nein Danke!
Erik de Graaf
Geen opmerkingen:
Een reactie posten