Vier paaltjes aan Bomans’ horizon

Het is volgend jaar veertig jaar geleden dat Godfried Bomans een week op het onbewoonde eiland Rottumerplaat, boven de Groningse kust, doorbracht. Een half jaar later, op 22 december 1971, overleed hij onverwachts aan een hartaanval. Vaak is verband gelegd tussen zijn dood en zijn op het eenzame avontuur uitgestane angsten.

Al na een uur eenzaamheid op Rottumerplaat zag Bomans “vier paaltjes op de horizon staan die er eerst niet waren”. Het bleken drie mannen en een vrouw uit Warffum te zijn, die de eenzame eilandbewoner wel eens van dichtbij wilden bekijken. Doodsbang trok Bomans zich terug in zijn tentje in het duin toen de vier het eiland over het drooggevallen Wad naderden. Na een handtekening op de schouder van een van de vier keerden ze terug naar de boot.

Vandaag zaten drie van de vier paaltjes aan tafel in café-restaurant Spoorzicht in Warffum, bijna veertig jaar ouder dan in 1971. De KRO maakt een programma over Bomans in de laatste maanden van zijn leven en was via mijn blog op de vier mannen gestuit. Met de biljartclub waren ze een dagje vissen op het Wad. “Verrek”, hadden de vier tegen elkaar gezegd toen ze in de verte op Rottumerplaat een oranje stip zagen. “Dat zal Bomans wel zijn”. Uit nieuwsgierigheid besloten ze naar hem toe te lopen.

Achteraf bleek het goedbedoelde, onschuldige bezoek van de vier een vroege ommekeer in Bomans’ gemoedsrust op Rottumerplaat te zijn geweest. “Het bezoek heeft toch veel verstoord”, gaf hij toe in zijn Dagboek. Blijkbaar had het bezoek hem ervan doordrongen dat hij weliswaar alléén op het eiland was, maar niet onbereikbaar. De eerste nacht sliep hij slecht door het gekrijs van de meeuwen. Daarna voelde hij een week lang zich ziek. Zelf bracht Bomans zijn angsten in verband met doodsbedreigingen door de Rode Jeugd, die hij in een column in De Volkskrant “raddraaiers” had genoemd.

De “drie paaltjes” waren zich vanmiddag van geen kwaad bewust, maar als ze van tevoren hadden geweten wat ze bij Bomans hadden veroorzaakt waren ze niet naar hem toe gelopen. Voor de zekerheid vroegen ze voor het interview nog even lachend af of het al verjaard was. De documentaire wordt waarschijnlijk op 13 januari 2011 uitgezonden. Het Wad bij Noordpolderzijl, vanwaar Bomans en later Wolkers naar Rottumerplaat vertrokken, zag er vandaag bij opnamen wel anders uit dan indertijd op een prachtige dag in juli.

Erik de Graaf

PS: alle stukjes over Bomans en Wolkers op Rottumerplaat vindt u hier