Bij Bomans op Rottumerplaat

In 1971 had Rottumerplaat twee weken lang twee prominente bewoners. Om de beurt bivakkeerden de schrijvers Godfried Bomans en Jan Wolkers een weekje eenzaam op het Waddeneiland boven de Groningse kust. Vanuit Hotel de Breedenborg bij Warffum onderhield Willem Ruis tweemaal per dag voor Hilversum 2 het contact met de vaste wal. Beide schrijvers publiceerden later hun dagboek van Rottumerplaat.

Het doel was na te gaan hoe “sociale dieren” als Bomans en Wolkers reageerden als ze een week lang verstoken bleven van alle communicatie, met uitzondering dus van de korte gesprekjes voor de radio. Om het experiment te doen slagen werden wadlopers en vaarrecreanten dringend verzocht de rust op Rottumerplaat niet te verstoren.

Godfried Bomans kreeg de primeur. Op zaterdag 10 juli 1971 bracht de garnalenvisser Klaas Meijer hem naar Rottumerplaat. Na de laatste instructies voer de UQ 10 terug naar de thuishaven Noordpolderzijl. In zijn Dagboek van Rottumerplaat beschreef Bomans hoe hij de boot met een verrekijker zolang mogelijk nakeek. Daarna was hij echt alleen. Hoewel, al na een uur eenzaamheid zag Bomans “vier paaltjes op de horizon staan die er eerst niet waren”. Het bleken drie mannen en een vrouw uit Warffum te zijn, die de eenzame eilandbewoner van dichtbij wilden bekijken. Nadat Bomans op dringend verzoek zijn naam op de schouders van één van de mannen had geschreven vertrokken ze weer.

Daarna kon het avontuur echt beginnen. Althans, dat dacht Bomans. “Het bezoek heeft toch veel verstoord”, gaf hij toe in zijn later met terugblik geschreven Dagboek. Blijkbaar had het hem ervan doordrongen dat hij weliswaar alléén op het eiland was, maar niet onbereikbaar. Het werd afzien voor Bomans. De eerste nacht sliep hij slecht door het gekrijs van de meeuwen. Daarna voelde hij een week lang zich ziek. Stoppen wilde hij echter niet, omdat de reden volgens hem toch niet geloofd zou worden. Kwetsbaar en angstig was hij op het onbewoonde eiland. Later is dat wel in verband gebracht met de doodsbedreigingen, waarmee hij eerder dat jaar was geconfronteerd. Het bezoek van de Warffumers gaf Bomans het gevoel niet veilig te zijn op Rottumerplaat. Op zaterdag 17 juli 1971 was hij dan ook dolgelukkig door Wolkers te worden afgelost. “Hij is meer mens van de natuur”, citeerde het Nieuwsblad van het Noorden Bomans, “zelf blijf ik toch een Haarlemse meneer die langs het strand wandelt”.

Ik heb indertijd geprobeerd te achterhalen wie nu die vier Warffumers waren, die Bomans verrasten. Niemand kan het me vertellen. Blijkbaar ging het verhaal 35 jaar geleden niet als een lopend vuurtje door het dorp. Misschien was Bomans onnauwkeurig en maakte hij er ten onrechte Warffumers van. Tenslotte zag hij in de verte ook het eiland Bornholm liggen, wat toch nogal sterk is, omdat dat toen ook al in de Oostzee lag (hij zal Borkum hebben bedoeld). Het zou aardig zijn als de vier zich alsnog zouden melden. Ze hebben heeft vast een leuk verhaal te vertellen. Aanwijzingen die leiden tot de “opsporing” zijn ook van harte welkom.

Erik de Graaf

PS: dit stukje is uit 2006. N.a.v. een reactie van Bomansdeskundige Jac Aarts op een stukje uit 2008 plaats ik het nu hier.