Hij was zeker niet de beste voetballer aller tijden, maar wel een van mijn favorieten. Afgelopen week las ik zijn naam weer eens in de krant. In een artikel over kopballen en hersenschade. Vandaag bezweek hij na jaren van Alzheimer. Achtenzeventig jaar oud.
Nobby Stiles was de tandeloze stofzuiger van Manchester United en het Engelse elftal. Waarschijnlijk de meest verguisde wereldkampioen (1966) én Europa Cupwinnaar (1968). Toen ik na de door hem gewonnen WK-finale van 1966 (Engeland – West-Duitsland: 4-2 na verlenging) met wat verre neven in een plantsoen in Kloetinge een partijtje speelde wilde iedereen Bobby Charlton, Bobby Moore, Geoff Hurst of Martin Peters zijn, maar ik was Nobby Stiles. De plaatselijke veldwachter vreesde voor het rozenperkje, verbood ons daar te spelen en wilde mijn adres weten. In Vlaardingen, antwoordde ik op zijn vraag waar ik woonde, maar ik had net zo goed Manchester kunnen zeggen. In ieder geval vond de veldwachter het te ver om even bij mijn ouders langs te gaan.
Nobby werd in mei 1942 als zoon van een doodgraver geboren in een arbeiderswijk in Manchester. Bij een ongeluk verloor hij zijn tanden en een deel van zijn gezichtsvermogen. De behandelende arts vroeg zich af of hij met zulk slecht zicht nog wel kon voetballen. Desondanks debuteerde hij op zijn achttiende in het eerste van United. Hij was een onvermoeibare draver op het middenveld. Meedogenloos, snoeihard, op het gemene af. Maar aan dat laatste kon hij lang niet altijd iets doen. Voor elke wedstrijd deed hij zijn gebit uit en zette hij zijn zware hoornen bril met jampotglazen af. Sommige bronnen beweren dat hij met contactlenzen speelde, maar gezien zijn speelstijl lijkt dat niet waarschijnlijk. Zijn bijziendheid dwong Nobby ertoe kort op de tegenstander en dicht op de bal te spelen. Het leek lang niet altijd zeker of hij de bal of de tegenstander (of gewoon allebei) zou raken.
Nobby Stiles voldeed lang niet aan de criteria om een supervoetballer te worden. Hij was dat ook nooit in vergelijking met zijn roemruchte ploeggenoten als Bobby Charlton, Dennis Law of George Best. Maar Nobby was wel de onmisbare schakel op het middenveld voor zijn teams, die de wereldtop haalden. Een working class hero. Een tandeloze tijger, maar niet in de figuurlijke zin.
Erik de Graaf
